Lea, het meisje van toen.

Ik loop door de Kunstuitleen, want het is mijn beurt om iets moois uit te zoeken voor aan de muur.
We lenen inmiddels al een aantal jaren schilderijen, dus uit ervaring weet ik dat er vanzelf een schilderij is waar mijn aandacht naar wordt getrokken.
Zo ook nu. Het hangt aan de wand en is een schilderij van een jonge vrouw. Nieuwsgierig buig ik me voorover om de titel van het schilderij te lezen: 'Lea, het meisje van toen'.
Het raakt me. Natuurlijk ken ik het verhaal van Lea en Rachel uit de bijbel. Lea staat bekend om haar fletse ogen. Fletse ogen waren in die tijd lelijk, want fonkelende ogen waren als een prachtig sieraad voor de vrouw.
Op de een of andere manier heb ik me Lea daardoor altijd voorgesteld als een vrouw wat minder aantrekkelijk is.
Nu hangt hier het schilderij van een prachtige vrouw.
Laat ik je meenemen naar het verhaal van Lea, zoals het verhaal in mijn gedachten is geworden.

'Mijn naam is Lea. Ik ben de oudste dochter van Laban.
Ik wil je het verhaal van mijn leven vertellen.
Het was een dag als alle andere. Ik was bezig mijn moeder te helpen met het bereiden van de maaltijd van die dag totdat mijn zusje Rachel hard roepende terug kwam van de put waar ze de schapen van onze kudde heen had gebracht.
Ze had familie ontmoet bij de put en vader moest onmiddellijk komen.
Ik weet het nog als de dag van gisteren toen ik Jakob voor het eerst zag! Hij was zo anders dan alle andere mannen die ik kende, anders dan mijn broers. Zijn stem was zacht en hij was vriendelijk tegen iedereen die hij tegenkwam.
Mijn vader nodigde hem meteen uit om bij ons te blijven.

Ik deed mijn best om zijn ogen naar me te trekken. Ik trok het veld in om kruiden te vinden, ik bakte de lekkerste koeken en zorgde ervoor dat mijn haren glanzend waren.
Maar waar ik al bang voor was, gebeurde. Hij keek me niet aan. Oh ja, hij was vriendelijk als altijd, maar als Rachel langs liep of bij het vuur zat, gleden zijn ogen naar haar.

Je moet weten dat ik me altijd de mindere heb gevoeld van ons tweeën. Mijn moeder liet nooit na om het te benadrukken.
Rachel moest de schapen hoeden en ik moest haar helpen met mijn jongere broertjes en zusjes en bij het eten maken. Maar liever zag ze het andersom. Liever had ze Rachel bij zich, Rachel met haar mooie ogen, Rachel die mooier kon dansen dan ik, Rachel die sierlijker bewoog. Ik was stijf en stram en mijn ogen....ach, zoals mijn moeder zei: de ogen van Rachel stralen als de sterren bij nacht, maar jouw ogen niet. Die van jou zijn als de maan, verduisterd door een wolk.

Na een maand kwam het meest afschuwelijke nieuws: Jakob had om de hand van mijn zusje gevraagd en mijn vader had toestemming gegeven!
Mijn schande kon niet groter zijn: mijn zusje zou eerder trouwen dan ik, terwijl ik de oudste was!
De blikken van de anderen in ons kamp waren afschuwelijk. Ik smeekte mijn vader om genade, om Jakob met mij te laten trouwen of dan maar 1 van de herders, maar mijn vader snauwde dat ik mijn mond moest houden en dat er vanzelf een oplossing zou komen.
7 lange jaren moest ik wachten op een antwoord. Ik kan me geen avond herinneren dat ik niet huilend in slaap ben gevallen.
7 martelend lange jaren waar ik zag dat Jakob steeds verliefder werd op Rachel en zij op hem en ze geen geheim meer maakten van hun genegenheid voor elkaar.

Na die 7 jaren brak de bruilofsweek aan. Nog steeds had mijn vader geen antwoord gegeven.
De dag was voor iedereen een geweldige dag, maar ik weet nog steeds niet hoe ik er doorheen ben gekomen. Ik verborg me in de tent van de kinderen, maar mijn vader vond me toch.
Hij zag er vreselijk uit, hij was dronken en sloeg me. Hij sleepte me de tent uit en grauwde naar me: 'die Jakob moet niet denken dat hij er zo makkelijk vanaf komt. Jij gaat naar zijn tent en wacht daarop hem. Hou je stil, zodat hij niet door zal hebben dat jij het bent.
Op deze manier komt de schande niet over ons en ben ik van jouw gezeur af'.
Ik kon mijn oren niet geloven! Ik moet je zeggen dat ik in eerste instantie schreeuwde en huilde: 'niet op deze manier vader!', maar weer sloeg hij me.
Later in de tent toen ik bibberende van angst zat te wachten op Jakob, drong tot me door dat mijn vader gelijk had. Ik kon toch trouwen met Jakob en zou verheven worden in de familie. Eindelijk zou ik Rachel te slim af zijn.

Jakob had inderdaad niets door. Ik zweeg ook al was het een afschuwelijke nacht. Hij was ruw met me en deed me pijn.
Maar hij was van mij! De volgende ochtend, toen hij door had dat ik het was met wie hij nu getrouwd was, ging hij verhaal halen mijn vader.
Die was laconiek als altijd en deed alsof er niets aan de hand was. Rachel kon hij ook krijgen.
Zo ging dat nou eenmaal bij ons, eerst de oudste, dan de jongste dochter.
En zo geschiedde, nadat mijn huwelijksweek voorbij was, huwde hij helaas ook met mijn zusje en betrok hij met háár een tent.
Bij mij kwam hij alleen maar als hij dronken was.

Ik heb mijn best gedaan om hem toch van me te laten houden, maar het was tevergeefs. Ik heb hem zelfs 6 zonen geschonken, grote sterke jongens. Maar hij keek nauwelijks naar ze om. Haar 2 kinderen, magere schreeuwers waren zijn oogappels.
Hoe langer de jaren verstreken, des te meer ging ik hem en mijn vader haten.
Ik verloor mijn leven en de liefde.

En nu ben ik oud en kijk ik terug op een leven vol bitterheid.
Mijn naam is Lea, dochter van Laban en vrouw van Jakob.

Maar noem me maar Mara, bitterheid. Die naam past beter bij me.

Ik sta bij het schilderij en zie de prachtig jonge vrouw. Ik kan haar ogen niet zien, maar iets in haar houding treft me.
Ik neem haar mee en overpeins haar geschiedenis.
Wat ben je een mooie vrouw en wat ben je ontkend in wie je was.
Ik ga naar je kijken, een tijdje. Bij ons mag je aan de muur stralen.

Het wonderlijke verhaal van Jakob en zijn 2 vrouwen: Lea en Rachel kun je in de bijbel lezen in het boek Genesis vanaf hoofdstuk 29.

Stef Bos schreef een prachtig lied over Lea: